"Ta'lim va taraqqiyot" ilmiy-uslubiy jurnali 2025-yil 2-soni

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

ushbu maqola gimnastika sport turi orqali talabalarni jismoniy tayyorgarligini oshirishning pedagogik mexanizmlarini o‘rganishga qaratilgan. Tadqiqotda gimnastika mashg‘ulotlarining samaradorligi, jismoniy sifatlar – kuch, moslashuvchanlik, chidamlilik, muvozanat va koordinatsiya rivojlanishidagi roli chuqur tahlil qilinadi. Pedagogik mexanizmlar, jumladan, motivatsiya yaratish, individual yondashuv, ko‘rgazmalilik, o‘z-o‘zini nazorat qilish va qayta aloqa talabalarning jismoniy tayyorgarligini oshirishda samarali vosita sifatida ko‘rsatilgan. Tadqiqot natijalari, eksperimental va nazorat guruhlari misolida, gimnastika mashg‘ulotlarining jismoniy rivojlanishga ijobiy ta’sirini tasdiqlaydi va ta’lim tizimida bu metodlarni qo‘llash imkoniyatlarini ko‘rsatadi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqola chet tilini o‘rganuvchilar uchun lug‘at boyligini kengaytirish va leksik kompetensiyani rivojlantirishda flash-kartalarning o‘quv jarayonidagi o‘rnini yoritishga qaratilgan. Flash-kartalar o‘quvchilar uchun yangi so‘z va iboralarni oson o‘zlashtirish, ularni eslab qolish va amaliyotda qo‘llashga yordam beruvchi samarali didaktik vositadir. Maqolada flash-kartalarning didaktik imkoniyatlari, jumladan: vizual yondashuv orqali tushunishni osonlashtirish, o‘quv jarayonini qiziqarli qilish va bilimlarni mustahkamlash imkoniyati batafsil ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, maqolada flash-kartalar asosida tashkil etilgan mashqlar o‘quvchilarning faolligini oshirishi, ularni mustaqil ishlashga undashi va bilimlarini tizimlashtirishiga yordam berishi ta’kidlangan. Flash-kartalar bilan ishlashning asosiy afzalliklari so‘zlarni takrorlash va vizual ko‘rgazmalilik yordamida uzoq muddatli xotirada saqlash hamda o‘yin shaklidagi topshiriqlar orqali o‘quvchilarning qiziqishini oshirish hisoblanadi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada 15-16 yoshli voleybolchilarning sakrovchanlik komponentini shakllantirish dinamikasi o‘rganilgan. Tadqiqot davomida an’anaviy mashg‘ulotlar yordamida ixtisoslashgan sakrovchanlik turlari, xususan hujum zarbalari va to‘sik qo‘yish uchun sakrash balandligini shakllantirishga e’tibor qaratildi. Eksperiment natijalariga ko‘ra, an’anaviy mashg’ulotlarda sakrovchanlikni shakllantirishda muhim o‘zgarishlar kuzatildi. Tajriba boshlanishida sportchilarning sakrash balandligi 61,7±3,67 sm edi, tajriba yakunida esa bu ko‘rsatkich 62,3±3,88 sm ga oshdi. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatdiki, an’anaviy mashg‘ulotlar orqali sakrovchanlikni rivojlantirishda ixtisoslashgan mashqlarning qo‘llanilmasligi salbiy ta’sir ko‘rsatgan. Shuning uchun, kelgusida, sakrovchanlikni shakllantirishda tabaqalashtirilgan mashqlarni qo‘llash, sportchilarning individual xususiyatlarini hisobga olib, samaradorlikni oshiradi. Bu metodika voleybolchilarning texnik-taktik ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi va ularning musobaqalarda yuqori natijalar ko‘rsatishiga xizmat qiladi. Tadqiqot davomida sportchilarning musobaqalardagi natijalari bilan trening jarayonlari orasidagi bog‘liqlik ham o‘rganildi. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, an’anaviy mashg‘ulotlarda sakrovchanlikni shakllantirishga qaratilgan aniq va to‘liq rejalashtirilgan dasturlar yordamida sportchilar yanada yuqori natijalarga erishgan. Shuningdek, tajriba natijalari kelajakda sportchilarning individual rivojlanishiga ko‘proq e’tibor qaratish zarurligini ko‘rsatdi. Bu metodlar, o‘z navbatida, voleybolchilarning jismoniy tayyorgarligini oshirib, ularning texnik va taktika jihatidan musobaqalarda muvaffaqiyatini ta’minlaydi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Buxoro – Samarqand musiqa uslubining о‘ziga xos jihatlaridan biri unda ikki tillilik, ya’ni О‘zbek va tojik tillari an’anasining namoyon bо‘lishidir. Bu holat shu sarhadda yashab, faoliyat kо‘rsatgan kо‘pgina shoirlar, jumladan, Mujrim Obid, Abdulla Mulham, Fitrati Zardо‘zi Samarqandiy, Muznib Shavkatiy Kattaqо‘rg‘oniy ijodiga о‘z aksini topgandir. Ikki tillilik an’anasi xalq musiqasida о‘zgacha shakllarda aks etadi. Chunonchi, ayrim xalq qо‘shiqlarini ayni vaqtning о‘ziga ham О‘zbek ham tojik tillarida kuylash mumkin. Odatda qо‘shiqning bandlari О‘zbek tilida, naqoratlari esa tojik tilida hamda aksincha ham bо‘ladi. Bundan tashqari, ayrim xalq qо‘shiqlarining О‘zbek yoki tojik tillarida kuylash imkoniyati mavjuddir. Shuningdek, faqat bir tilda yo О‘zbek, yo tojik tilida kuylash uchun ijod etilgan xalq qо‘shiqlari ham uchraydi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada o’quvchilarga ta’lim tarbiya berish jarayonida musiqa terapiyasidan foydalanishning afzallik jihatlari hamda musiqa va uning elementlarining o’quvchilar ongiga qanday ta’sir qilishi ko’rib chiqilgan. Maqola muallifi shu masalalarni yoritishda ko’plab olimlarning izlanishlariga hamda o’z ilmiy qidiruvlariga tayanib yozishga harakat qilgan.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu mаqolаdа gimnаstikа sport to‘gаrаklаri orqаli tаlаbаlаr jismoniy sifаtlаrini tаkomillаshtirish mexаnizmi o‘rgаnildi. Tаdqiqot nаtijаlаri shuni ko‘rsаtdiki, gimnаstikа mаshg‘ulotlаri kuch, chidаmlilik, chаqqonlik, tezkorlik vа moslаshuvchаnlik kаbi jismoniy sifаtlаrni sezilаrli dаrаjаdа rivojlаntirish imkonini berаdi. Eksperimentаl guruh nаtijаlаri nаzorаt guruhi bilаn tаqqoslаnib, gimnаstikа sport to‘gаrаklаrining sаmаrаdorligi ilmiy jihаtdаn аsoslаb berildi. Mаqolаdа shuningdek, pedаgogik yondаshuvlаr vа innovаtsion uslublаrning аhаmiyаti muhokаmа qilinаdi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu mаqolаdа sport kurаsh bilаn shug‘ullаnuvchi tаlаbаlаr jismoniy tаyyorgаrligini oshirishdа sun’iy intellekt (SI) texnologiyаlаridаn foydаlаnish sаmаrаdorligi o‘rgаnildi. Tаdqiqot nаtijаlаri SI аsosidа ishlаb chiqilgаn mаshg‘ulot dаsturlаri sportchilаrning kuch, tezkorlik, chidаmlilik vа egiluvchаnlik kаbi jismoniy sifаtlаrini sezilаrli dаrаjаdа rivojlаntirishgа yordаm berishini ko‘rsаtdi. SI texnologiyаlаri sportchilаrning individuаl xususiyаtlаrini hisobgа olgаn holdа mаshg‘ulot jаrаyonini optimаllаshtirish vа nаtijаlаrni аniq tаhlil qilish imkonini berаdi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Maqolada maktab jismoniy tarbiya o'qituvchilari faoliyatining xususiyatlarini, zamonaviy maktab sharoitida zarur bo'lgan muhim kasbiy fazilatlarni aniqlashga qaratilgan ko'p yillik nazariy va eksperimental tadqiqotlarning qisqacha mazmuni yoritilgan. Maqolada zamonaviy o'quv jarayoni sharoitida jismoniy tarbiya o'qituvchisi rolining o'zgarishi ko'rib chiqiladi. Mavzuning dolzarbligi ta'lim tizimidagi o'zgarishlar, o'qitishga yangi texnologiya va yondashuvlarning joriy etilishi, shuningdek, o'quvchilarning jismoniy tarbiyasiga qo'yiladigan talablarning kuchayishi bilan bog'liq. Muammoga oid ko'plab adabiyotlar tahlil qilindi. Muallif jismoniy tarbiya o'qituvchisining kasbiy faoliyatiga ta'sir qiluvchi asosiy jihatlarni, jumladan, sog'liqni saqlashga qaratilgan texnologiyalarni integratsiyalash, o'qitishni individuallashtirish va maktab o'quvchilarida tanqidiy fikrlashni rivojlantirish zarurligini tahlil qiladi. Bolalarda nafaqat jismoniy faollik, balki jamoada ishlash, mas’uliyat va yetakchilik ko‘nikmalarini rivojlantirishga xizmat qiluvchi yangi o‘qitish usullariga alohida e’tibor qaratilmoqda. Xulosa o‘rnida o‘qituvchilarning uzluksiz malakasini oshirish va ta’lim muhitida innovatsiyalarga tayyor bo‘lishi muhimligi ta’kidlanadi. Maqola sport fanlari o'qituvchilari, maktab jismoniy tarbiya o'qituvchilari, ta'lim muassasalari ma'murlari va maktabda jismoniy tarbiyani rivojlantirishdan manfaatdor bo'lgan har bir kishi uchun foydali bo'ladi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada yosh gandbolchilarni musobaqa davrida texnik taktik tayyorgarliklarini nazorat qilib borish hamda takomillashtirish haqida ma’lumotlar keltirilgan.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Tadqiqot ishshning maqsadi mehnat qilish va dam olish, uyqu gigienasi, ovqatlanish gigienasi, jismoniy mashqlar, o’zini hurmat qilish, odamlar bilan munosabatda o’zini tuta bilish qoidalarini chuqur o’rganib, ularning yosh jismoniy tarbiya va sport bilan shug’ullanuvchilarda “Sog’lom turmush tarzini” shakllantirishdagi ahamiyatli tomonlarini yoritib berishdan iboratdir. Tadqiqot metodlari: Mavzu bo’yicha tadqiqotlar jarayonida bibliografik (adabiyotlar) va retrospektiv (tarixiy manbalar) taxlil, nazariy umumlashtirish va taqqoslash, tizimli va kompleks yondashish usullaridan foydalanilgan. Tadqiqot yuzasidan axborot manbalarining tarixiy va zamonaviy ma’lumotlarini taqqoslash asosiy usul bo’lib sanaladi. Tadqiqot natijalari: Sog’lom turmush tarzini shakllantirishda: -turli xil faoliyat turini belgilangan vaqtda bajarish; -mehnat va dam olishni samarali almashtirish; -tizimli ravishda ratsional, sog’lom ovqatlanish va jismoniy mashqlar bilan shug’ullanish; -har kuni 2-3 soat sof havoda sayr qilish; -sog’lom munosabat va yaxshi his-tuyg’ularga ega bo’lish; -uyqu gigienasiga qat’iy rioya qilish muhimligi asoslangan. Xulosa: Shunday qilib, yosh shug’ullanuvchilarda “Sog’lom turmush tarzini” shakllantirishda, uning barcha ko’nikmalari qoidalariga rioya qilishning yahamiyati juda ham katta bo’lib, sog’lom avlod-nafaqat sog’lom va jismoniy baquvvat yosh sportchilarni, shu bilan birga, chuqur bilimga ega, ma’naviy barkamol, dunyodagi tengdoshlari bilan bellashishga, ularga xalqimizning iste’dodi va salohiyatini namoyish etishga qodir bo’lgan o’zlarida “Sog’lom turmush tarzini” shakllantirgan yosh sportchilarni tarbiyalashimiz mumkindir.