"Ta'lim va taraqqiyot" ilmiy-uslubiy jurnali 2025-yil 2-soni
Namangan davlat pedagogika institutining “Ta’lim va taraqqiyot” ilmiy-uslubiy jurnali O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi tomonidan 2022-yil 25-oktabrda ommaviy axborot vositasi sifatida davlat ro’yxatidan (№ 045 044) o‘tkazilgan hamda Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Attestatsiya komissiyasining 2024-yil 30-noyabrdagi (№ 364/5) yigʻilishi qaroriga asosan pedagogika fanlari boʻyicha falsafa fanlari doktori (PhD) va fan doktori (DSc) ilmiy darajasiga talabgorlarning dissertatsiya ishlari yuzasidan asosiy ilmiy natijalarini chop etish tavsiya etilgan milliy ilmiy nashrlar (OAK) roʻyhatiga kiritilgan. Jurnalning birinchi soni 2022-yilning dekabr oyidan e’tiboran nashr etib borilmoqda. UDK: 37, Xalqaro standartlashtirish raqami (ISSN): 2992-9008. Jurnalning har bir soni slib.uz saytiga doimiy tarzda yuklab boriladi.
Maqolada boshlang'ich xokkeychilarda jismoniy fazilatlarni rivojlantirish uchun qo'llaniladigan an'anaviy va innovatsion mashg'ulotlar usullari muhokama qilinadi. Mazkur yondashuvlarning samaradorligi, ularning sportchilarni tayyorlashga ta’siri va mashg‘ulotlar jarayoniga zamonaviy usullarni joriy etish istiqbollari qiyosiy tahlil qilindi.
Mazkur maqolada sun’iy intellekt (SI) texnologiyasining tarixiy ildizlari, evolyutsiyasi hamda rivojlanish bosqichlari chuqur tahlil etilgan. SI tushunchasi ilk bor XX asr o'rtalarida shakllangan bo‘lib, u dastlab matematik mantiq, informatika va neyrofiziologiyaga asoslangan nazariy izlanishlar sifatida paydo bo‘lgan. Maqolada SI ning rivojlanishida muhim bo‘lgan bosqichlar - klassik SI (1950-1970-yillar), bilimlar asosidagi tizimlar (1980-yillar), mashinali o‘rganish (2000-yillar), va chuqur o‘rganish (2010-yillardan hozirgi kungacha) bosqichlari tarixiy voqealar va texnologik yutuqlar bilan bog‘liq holda bayon etiladi. Har bir bosqichda yuzaga kelgan yondashuvlar, texnologiyalar, va muammolar tahlil qilinib, ularning amaliyotga ta’siri ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, maqolada SI ning hozirgi kundagi o‘rni, iqtisodiyot, sog‘liqni saqlash, ta’lim va boshqa sohalardagi ahamiyati ta’kidlangan. Tadqiqotning asosiy maqsadi - SI texnologiyalarining qanday qilib inson faoliyatining muhim qismiga aylangani hamda uning kelajakdagi rivojlanish istiqbollarini tahlil qilishdan iborat. Maqola SI sohasiga qiziqqan tadqiqotchilar, talaba va mutaxassislar uchun foydali manba bo‘lib xizmat qiladi.
Chumoli to‘dasi moslashuvchan harakatini modellari sintezi bo’yicha, kerakli so‘z shaklini izlovchi usul asosida o‘zbek tili orfografiyasini nazorat tizimini yaratish printsip va algoritmlari taklif qilingan. Ishlab chiqilgan algoritmlar lug’atdagi so‘z shakllarini qidiruvchi usullariga nisbatan nazorat ko‘rsatkichlarini ancha yaxshilaydi.
Zamonaviy dunyoda raqamli texnologiyalar ta’lim sohasida inqilobiy o‘zgarishlarni keltirib chiqarmoqda. Ayniqsa, ona tili ta’limi kabi muhim sohada ushbu texnologiyalar o‘quv jarayonini sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarmoqda. Ona tili nafaqat muloqot vositasi, balki milliy madaniyat va o‘zlikni anglashning asosiy tashuvchisi sifatida ham muhim ahamiyatga ega. Shu sababli raqamli texnologiyalarni ushbu sohada qo‘llash o‘quvchilarga tilni chuqurroq o‘rganish va undan samarali foydalanish imkonini beradi. Ushbu maqola ona tili ta’limida raqamli texnologiyalarning o‘rni, ularning afzalliklari, qo‘llanilishi va mavjud muammolarni atroflicha tahlil qiladi.
Ushbu maqolada gandbolchilarning jismoniy sifatlarini rivojlantirishda innovatsion usullarning ahamiyati tahlil qilindi. Zamonaviy texnologiyalar, ilg‘or mashg‘ulot metodlari va individual yondashuv asosida sportchilarning chidamlilik, tezlik, kuch va harakat muvozanatini oshirish yo‘llari yoritildi. Shuningdek, innovatsion yondashuvlarning samaradorligi va ularning gandbolchilarning umumiy sport natijalariga ta’siri ilmiy asosda tahlil qilindi.
Tarix ko’p qirrali bo’lib, uning mazmunining barcha ko’p qirraliligi va imkoniyatlarini bir ta’rif bilan qamrab olish qiyin. Va shunga qaramay, bu Kontseptsiyada universal narsa bor, odamlarning kristallanadigan ongi: tarix-bu genetik xotira. Bunga madaniyat, ruh, axloqiy qarashlar xotirasi, ya’ni kundalik tarbiyaviy - ma’naviy tajriba, shu jumladan son-sanoqsiz oldingi avlodlar tajribasi deyiladi.
Ushbu maqolada kurash sportida yosh sportchilarning egiluvchanlik sifatini rivojlantirish jarayonida uchraydigan muammolar va ularni bartaraf etish yo‘llari tahlil qilinadi. Egiluvchanlik kurash texnikasi va harakat koordinatsiyasini shakllantirishda muhim omil hisoblanadi. Biroq, noto‘g‘ri mashg‘ulot usullari, yaroqsiz jismoniy holat yoki yetarli pedagogik yondashuvlarning yo‘qligi ushbu sifatni rivojlantirishda qiyinchiliklar tug‘dirishi mumkin.