"Ta'lim va taraqqiyot" ilmiy-uslubiy jurnali 2025-yil 4-soni

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada bilim va ko‘nikmalarni avtomatik baholash metodikalarining tarixiy shakllanishi hamda ularning zamonaviy ta’lim tizimida qo‘llanishi tahlil qilinadi. Tadqiqotda baholash texnologiyalarining mexanik testlardan tortib sun’iy intellekt asosidagi adaptiv tizimlargacha bo‘lgan evolyutsion bosqichlari ko‘rib chiqilgan. Maqolada har bir bosqichning texnologik asoslari, didaktik imkoniyatlari va afzalliklari ilmiy asosda tahlil etilgan. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, avtomatik baholash metodlari o‘qituvchilarning yuklamasini kamaytirish, o‘quvchilarning individual rivojlanish trayektoriyasini aniqlash va ta’lim sifatini oshirishda muhim rol o‘ynamoqda

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Mazkur maqolada pedagogik yondashuv sifatida “4 K” ko‘nikmalari modelidan foydalanib, bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining metodik kompententligini yaxshilash bo‘yicha o‘rganishlar natijalari bayon etilgan. O‘qituvchilarning “4 K” modelidan qanday foydalanishi va pedagogik jarayondagi samaradorligini baholash va tadqiq etish mazkur tadqiqotning maqsadi hisoblanadi. Tadqiqotning dars jarayonlaridagi kuzatishlar, o‘qituvchilar va o‘qituvchilar o‘rtasidagi so‘rovlar asosida olingan natijalari modelning pedagog kasbiy mahoratini yanada oshirishi va pedagogik muhitni yaxshilanganini ko‘rsatdi. Tadqiqotdan olingan xulosalar boshlang‘ich sinflar bilan ishlashda pedagoglarga zarur bo‘lgan kasbiy ko‘nikmalar “4 k” ko‘nikmalar modeli orqali yaxshi o‘zlashtirilishi va amaliyotga tatbiq etlishi mumkinligini ko‘rsatdi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada basketbolchilarning raqib bosimli himoyasiga moslashuvi va texnik xatolar dinamikasi o‘yin mazmunida tahlil qilinadi. Shuningdek, bosimli himoya shiddati, vaqt chegarasi va texnik aniqlik o‘rtasidagi munosabatni o‘yin holatlari kesimida integratsiyalashgan ko’rsatkichlar orqali baholash bo‘yicha ilmiy-uslubiy tavsiyalar berilgan

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada oliy ta’lim muassasalarida bo‘lajak tarix fani o‘qituvchilarining intellektual qobiliyatlarini rivojlantirishning nazariy-pedagogik va amaliy jihatlari ko‘rib chiqiladi, asosiy muammolar aniqlanadi va ularni hal qilish bo‘yicha yondashuvlar taklif etiladi. Maqolada zamonaviy pedagogik yondashuvlar, jumladan, o‘quvchilarning intellektual salohiyatini rivojlantirishga xizmat qiluvchi faol ta’lim usullari, fanlararo amaliyot va raqamli texnologiyalarning integratsiyasi tahlil qilingan

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

maqolada turli bosqichidagi gimnastikachilarning gimnastika ko‘pkurashi turlarida elementlarni o‘rgatish jarayoni samaradorligini belgilovchi tarkibiy qismlarning omilli tuzilishi tahlil qilingan. Ushbu tarkibiy qismlarni mashg‘ulot jarayonida miqdoriy baholash sportchilar tayyorgarligini samarali boshqarishning muhim vositasi ekanligi ta’kidlangan.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

ushbu maqolada imkoniyati cheklangan o‘quvchilarning jismoniy sifatlarini baholash mezonlari tahlil qilingan. Tadqiqotda oltita asosiy mezon – energiya darajasi, jismoniy faollik, sog‘liq holati, uyqu sifati, muvozanat saqlash va psixologik holat mezonlari ishlab chiqildi. Har bir mezon uch darajada – yuqori, o‘rta va past darajalar asosida baholandi. Natijalar imkoniyati cheklangan o‘quvchilarning jismoniy rivojlanish darajalarini aniqlash, individual ta’lim rejalarini tuzish va adaptiv jismoniy tarbiya jarayonini samarali tashkil etish uchun amaliy ahamiyat kasb etadi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

ushbu maqolada 16–17 yoshli yengil atletikachilarda chidamlilik sifatini rivojlantirishda dinamik mashqlarning o‘rni va ahamiyati yoritilgan. Tadqiqot jarayonida yugurish intervallari, tezlilik–chidamlilik mashqlari hamda plyometrik mashqlar qo‘llanildi. Olingan natijalar shuni ko‘rsatdiki, dinamik mashqlar sportchilarning umumiy chidamliligini oshirishda samarali vosita bo‘lib xizmat qiladi. Tadqiqot yengil atletika mashg‘ulotlarini ilmiy asoslash hamda murabbiylar uchun amaliy tavsiyalar ishlab chiqishga xizmat qiladi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Mazkur maqolada oliy ta’lim tizimida dasturiy-metodik majmua (DMM) yaratish zaruriyati va uning ta’lim sifatini oshirishdagi o‘rni pedagogik muammo sifatida tahlil qilinadi. Dasturiy-metodik majmua tushunchasi, uning tarkibiy qismlari, an’anaviy va elektron o‘qitishdagi roli yoritilgan. Xususan, “Hisoblash usullari” fanini o‘qitishda DMMdan foydalanish tajribalari o‘rganilib, ularning o‘quv jarayoniga ta’siri ilmiy asoslangan. Shuningdek, dunyo va O‘zbekiston tajribasi misolida DMM yaratish bo‘yicha metodik yondashuvlar ko‘rib chiqiladi. Tadqiqotda mavjud muammolar, taklif etilayotgan yechimlar, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy qilishning afzalliklari yoritilib, oliy ta’limda raqamli resurslardan foydalanish samaradorligini oshirish yo‘llari ko‘rsatib berilgan.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada Navoiyning do‘sti, hammaslagi Sayyid Hasan Ardasherga yozgan she'riy maktubi, masnaviysi Ardasher timsoli orqali yoritib berilgan va masnaviyda keltirilgan ba'zi baytlarning tahliliga bag‘ishlangan. Navoiy baytda Ardasherning porloq hayoti va so‘nmas xotirasi bitilgan so‘zlarni muhrlaydi. Ushbu baytda Sayyid Hasan shaxsini “mehri farxunda”- qutlug‘ quyosh, “sham’i raxshanda”- porloq sham istioralari orqali tavsiflaydi. Istiorada bir narsa vaqtinchalik ikkinchisining nomi atalar ekan, ular o‘rtasida umumiylik bo‘lishi taqozo etiladi. Quyosh olamga teng nurini taratgani kabi Ardasher ham mehr, saxovat, hamdardlik, kechirimlilik nurini taratadi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

ushbu ilmiy maqolada inklyuziv ta’lim sharoitida musiqa savodxonligini shakllantirish jarayonida multimodal yondashuvning pedagogik imkoniyatlari chuqur ilmiy tahlil etilgan. Tadqiqotda multimodal yondashuvning didaktik mohiyati, uning musiqiy idrok, ritmik sezgi, eshituv xotirasi va emotsional ifoda kabi musiqa savodxonligining tarkibiy komponentlariga ko‘rsatadigan ta’siri empirik ma’lumotlar asosida asoslab berilgan. Inklyuziv guruhdagi o‘quvchilarning idrok turlari va kognitiv ehtiyojlarini inobatga olgan holda ishlab chiqilgan multimodal dars modeli o‘quvchilarda musiqa bilimlarini chuqur o‘zlashtirish, mustaqil fikrlash va ijodiy faollikni rivojlantirishga xizmat qilishi isbotlangan. Maqolada multimodal metodik yondashuvning samaradorligi eksperimental pedagogik tekshiruvlar orqali aniqlangan, shuningdek, ta’lim jarayonida integratsiyalashgan axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining ahamiyati yoritilgan. Tadqiqot natijalari asosida inklyuziv musiqa ta’limi uchun multimodal kompetensiyaviy yondashuv asosida takomillashgan metodik tavsiyalar ishlab chiqilgan.