"Ta'lim va taraqqiyot" ilmiy-uslubiy jurnali 2025-yil 6-soni

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada sun’iy intellekt (SI) texnologiyalarining kasbga yo‘naltirilgan ta’lim jarayoniga tatbiqi, ularning imkoniyatlari, afzalliklari va pedagogik samaradorligi ilmiy jihatdan tahlil qilinadi. Zamonaviy SI tizimlari ta’lim oluvchilarning qiziqishlari, intellektual salohiyati, kompetensiyalari va mehnat bozori talablariga asoslangan holda mos kasb yo‘nalishlarini tavsiya etishda muhim vosita bo‘lib xizmat qilmoqda. Maqolada SI asosida ishlaydigan kasb tanlash algoritmlari, adaptiv ta’lim platformalari, intellektual diagnostika tizimlari hamda shaxsga yo‘naltirilgan o‘quv dasturlarining afzalliklari ilmiy asoslangan holda yoritiladi. Tadqiqot natijalari kasbga yo‘naltirish jarayonini raqamlashtirish va optimallashtirish imkoniyatlarini namoyon qiladi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Maqolada o‘quvchi shaxsining har tomonlama rivojlanishida tarbiyaning o‘rni va ahamiyati tahlil qilinadi. Tarbiya jarayonining maqsadi, mazmuni, shakl va vositalari hamda ularning shaxs kamolotiga ko‘rsatadigan ta’siri yoritiladi. Shuningdek, tarbiyaning oila, maktab va jamiyat bilan uzviy bog‘liqligi asoslab beriladi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Fin ta’lim tizimi o‘zgacha metod va qarashlari bilan rivojlangan davlatlar ta’lim tizimlaridan ajralib turadi. Buning asosiy sababi ta’lim tizimidagi shaffoflik, erkinlik va inson qadr-qimmati yuqoriligi desak mubolag’a bo‘lmaydi. Xususan ancha yillardan buyon xalqaro PISA dasturida yetakchi davlatlar qatorida ekanligi Fin ta’lim tizimi kuchining isboti deb bilamiz. Bugungi kunda O‘zbekiston ta’lim tizimiga o‘zgarishlar, yangi tendensiyalar kirib kelishini qo‘llab quvvatlash asnosida, xorijiy davlatlar tajribasidan foydalanishga talab ham kuchaymoqda. Shu bois musiqa ta’limi sohasida yangiliklar, o‘zgacha tajribalarni qo‘llash uchun shart-sharoitlar bisyor. Ushbu maqolada Finlyandiya ta’lim tizimidagi an’anaviy va zamonaviy ta’lim metodlari va innovatsiyalari haqida ma’lumotlar keltirilgan.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqola bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining kommunikativ va diskursiv madaniyatini shakllantirish masalalarini chuqur o‘rganadi. Muallif zamonaviy ta'lim tizimida o‘qituvchilarning muloqot va nutqiy qobiliyatlarini rivojlantirishning ahamiyatini ta'kidlab, ushbu madaniyatlarning mazmuni, tarkibiy komponentlari va integratsiyasini tahlil qiladi. Maqola ta’lim mutaxassislariga amaliy tavsiyalar beradi va kelgusidagi tadqiqotlarni taklif etadi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada differensial hisobning iqtisodiy jarayonlarni tahlil qilishdagi o‘rni, uning asosiy usullari va qo‘llanish mexanizmlari ilmiy-nazariy jihatdan yoritiladi. Xususan, funksiyaning hosilasi yordamida iqtisodiy ko‘rsatkichlarning o‘zgarish tezligini aniqlash, limit va differensiallar orqali iqtisodiy jarayonlarning chegaraviy qiymatlarini tahlil qilish, maksimal va minimal masalalarni yechishning amaliy uslublari bayon qilinadi. Shuningdek, marjinal tahlilda hosilalarning qo‘llanishi, talab va taklif funksiyalarining elastikligi, xarajat va foydaning optimallashtirish masalalarida differensial hisobning ahamiyati aniq misollar orqali ko‘rsatiladi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada yoshlarning ekologik ongi va madaniyatini shakllantirish jarayonida xalq og’zaki ijodining tarbiyaviy imkoniyatlari tahlil qilinadi. Unda qadimdan mavjud bo’lgan maqol, hadis, doston, rivoyat va hikmatlarning ekologik mazmuni ochib berilib, ularning tabiatga nisbatan hurmat, ehtiyotkorlik va mehr-muhabbatni shakllantirishdagi o’rni yoritiladi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqola oliy ta’lim muassasasi ta’lim jarayonida magistrlarning ijodiy salohiyatini rivojlantirish muammosiga bag‘ishlangan. Magistrlarning ijodiy salohiyatini rivojlantirishning pedagogik shart-sharoitlari va ijodiy xarakterdagi topshiriqlarning magistrlar ijodiy salohiyatini rivojlantirishdagi ahamiyati ko‘rib chiqiladi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqolada kimyo fanini o‘qitishda sun’iy intellekt (SI) texnologiyalaridan foydalanishning zamonaviy istiqbollari tahlil qilinadi. Ishda sun’iy intellektning o‘quv jarayonini individualizatsiyalash, laboratoriya ishlarini simulyatsiya qilish, tajribalarni xavfsiz muhitda amalga oshirish, o‘quvchilarning bilim darajasini avtomatik baholash va interaktiv o‘quv materiallarini yaratish imkoniyatlari yoritiladi. Maqolada ilmiy adabiyotlar tahlili asosida pedagogik metodologiya va sun’iy intellekt vositalarining kimyo fanini o‘qitishga qo‘llanilishining samaradorligi ko‘rsatib berilgan. Tadqiqot natijalari kimyo fanini ta’lim jarayonida SI texnologiyalarining joriy etilishi o‘quv jarayonining sifatini oshirish, o‘quvchilarning bilimini chuqurlashtirish va qiziqishini mustahkamlash imkonini berishini tasdiqlaydi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqola gerontopedagogika tushunchalari va ularning turli yoshdagi kattalar bilan ishlashdagi amaliy oqibatlari haqida umumiy ma'lumot beradi. Asosiy nazariy yondashuvlar (hayot yo'li nazariyalari, andragogika tamoyillari, kognitiv qarish va motivatsiya bo'yicha tadqiqotlar) o'rganiladi va kohortalarning yoshga bog'liq xususiyatlari o'rganish uslublari, motivatsiya va o'rganish sur'atlariga qanday ta'sir qilishi ko'rsatiladi. Ushbu tahlil asosida o'qituvchilar uchun amaliy tavsiyalar taklif etiladi - usullar va sur'atni moslashtirish, inklyuziv muhit yaratish va mavjud raqamli vositalardan foydalanish - va differentsial yondashuv va keyingi empirik tadqiqotlar zarurligi ta'kidlanadi.

Yuklab olish Annotatsiya ›

---

Annotatsiya

Ushbu maqola “Tarbiya fanlar”ida ilmiy dunyoqarashni shakllantirishning nazariy va metodik asoslarini ko‘rib chiqadi. O‘quvchilarga ilmiy dunyoqarashni shakllantirish, ularning tanqidiy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirish va ijtimoiy mas’uliyatni his qilish uchun yordam beradi. Maqolada ilmiy dunyoqarashning tarbiya fanlaridagi ahamiyati, o‘quvchilarga ta’siri, metodik yondashuvlar va pedagogik amaliyotdagi muammolar hamda ularning yechimlari tahlil qilinadi. Shu bilan birga, ilmiy dunyoqarashni shakllantirishda qo‘llaniladigan metodlar, ya’ni, muammoli o‘rganish, loyiha metodlari, amaliy mashg‘ulotlar va munozara usullari keltirilgan. Maqola “Tarbiya fanlar”i o‘qitish jarayonida ilmiy dunyoqarashni shakllantirishning muhimligini va uning pedagogik amaliyotdagi o‘rni haqida chuqur tahlil olib boradi.